― 1 декабря 2024 г.
Reşîdüddin Fazlullāh-ı Hemedânî'nin Camiü't-Tevârîh eseri Kazakistan’da tanıtıldı
TÜRKSOY ve L.N. Gumilev Avrasya Milli Üniversitesi iş birliğiyle Kazakistan'ın başkenti Astana'da Prof. Erjan İsakulov tarafından hazırlanan “Câmiu't-Tevârîh” ve Zaripbay Orazbay tarafından hazırlanan Ruzbihan İsfahan’ın “Mehman Nâme-i Buhara” adlı eserinin tanıtım etkinliği düzenlendi.
L.N. Gumilev Avrasya Millî Üniversitesi Rektörlük binasında düzenlenen kitap tanıtımı etkinliğinin açılış konuşmaları TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev, L.N. Gumilev Avrasya Millî Üniversitesi Rektörü, eserin hazırlayanları ve akademikler tarafından gerçekleştirildi.
TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev konuşmasında, “Câmiu't-Tevârîh, sadece bir İslam tarihi kitabı değil, aynı zamanda farklı coğrafyaların ve kültürlerin tarihini de anlatan ansiklopedik bir çalışmadır. Eserin temel amacı, İlhanlı hükümdarlarına dünya tarihi hakkında geniş bir bilgi sunmaktı. Bu nedenle, İslam tarihinin yanı sıra, Moğollar, Çin, Hindistan, Yahudiler ve Hristiyanlık tarihi gibi farklı konular da ele alınmıştır.
Câmiu't-Tevârîh, yazıldığı dönemin tarih yazıcılığı açısından önemli bir dönüm noktasıdır. İlk defa dünya tarihini bir bütün olarak ele almayı hedeflemiştir. Reşîdüddin, bu çalışmayı hazırlarken çeşitli kaynaklardan yararlanmış, farklı milletlerin kültürlerini, dillerini ve dinlerini incelemiştir. Bu yönüyle eser, dönemin entelektüel birikimini ve farklı toplumlar arasındaki etkileşimi anlamamız için de eşsiz bir kaynak sunmaktadır.
Eserin bir diğer önemli yönü ise, dönemin tarih anlayışına yeni bir boyut kazandırmış olmasıdır. Moğol yönetimi altındaki toplumların, tarihî bir bilinç geliştirmeleri ve dünya tarihine katkıda bulunmaları açısından önemli bir rol üstlenmiştir.” ifadesine yer verdi
Etkinliğe konuşmacı olarak katılan hatipler Reşîdüddin Fazlullāh-ı Hemedânî'nin ve Ruzbihan İsfahan’ın hayatı, sanatı, onun kaleme aldığı eseriyle ilişkin ayrıntılı bilgiler aktardı.
Ayrıca Prof. Erjan İsakulov ele aldığı eserle ilgili yaptığı konuşmasında, “Câmiu't-Tevârîh” eseri Türk halklarının tarihini, Cengiz Han'ın ve onun soyundan gelenlerin hayatını anlatan değerli bir kaynak olduğunu ve eserin önce Farsçadan Kazakçaya, daha sonra Rusçaya tercüme edildiğini aktardı. Çevirisini yaptığı eserin, Cengiz Han'ın atalarının mekanlarını ve Kazak bozkırlarındaki tarihi yerler hakkında yeni bilgiler içerdiğini dile getirdi.
Öte yandan Zaripbay Orazbay’ın hazırladığı "Mehman Nâme-i Buhara" adlı eseriyle ilgili yaptığı konuşmasında, XV-XVI. yüzyıllarda Kazak halkının kökeni, sosyal yapısı, dini ve manevi yapısı ve Kazak Hanlığı'nın uluslararası ilişkileri hakkında önemli bilgiler verdiğini söyledi. Ayrıca eserde Şeybani Han'ın hayatı ve faaliyetleri detaylı bir şekilde anlatıldığını dile getirdi.
Etkinliğin sonunda, L.N. Gumilev Avrasya Milli Üniversitesi tarafından düzenlenen sergiye yer verildi ve toplu resim çekildi.
