Kültür bir toplumun tarihsel süreç içinde ürettiği ve kuşaktan kuşağa aktardığı her türlü maddi ve manevi özelliklerin bütünü, bir toplumun yaşayış ve düşünüş tarzıdır. Toplumun kimliğini oluşturur, onu diğer toplumlardan farklı kılar. Gelenekler, görenekler, inanışlar, töreler, bayramlar ise milletleri meydana getiren temel değerler olup, milli kültürü oluşturmada önemli bir yere sahiptir.

İnsanlık tarihi boyunca tüm halklar, kendi öz kültürlerinde baharın gelişini büyük bir özen göstererek coşkuyla, bir şenlik, bir bayram havasında kutlamışlardır. Uzun süren kış günlerinin sonucunda güneşin yeniden parlak yüzünü göstermeye başlaması, havaların ısınması, toprağın, bitkilerin, tabiatın uyanışı, hayvanların canlanışı, doğanın yeniden dirilişi, yenilik, canlılık, bereket ve bolluk getireceği inancıyla yeni bir yılın müjdecileri olarak kabul edilmiş, farklı toplumlarca aynı heyecan ve törenlerle kutlanmıştır.

Türk dünyasının engin coğrafyasında yaşayan topluluklar tarafından günümüzde de artan bir ilgiyle kutlanmakta olan Nevruz, adını Farsça nev (yeni), ruz (gün) kelimelerinin birleşmesinden almıştır. Mart ayının 21. gününe rastlayan, gece ve gündüzün birbirine eşit olduğu güne tekabül etmekte olan Nevruz, aynı zamanda yeni yıl-yılbaşı olarak ta bilinmektedir.

Nevruz, millî kültürümüz içerisinde birlik ve beraberlik sembolü olarak muhafaza ettiğimiz, Türk topluluklarını ortak kültür ve değerler sistemi ile birbirlerine bağlayan önemli bir kültür mirasımızdır. Orta Asya ve Anadolu kültür coğrafyasında göçebe bir hayat tarzı ile tabiatla iç içe yaşayan insanımızın baharın gelişini, toprağın uyanışını, doğanın çiçek açışını önemsemesi ve bugünü bir bayram sevinciyle kutlaması, Nevruz’u bir bayram olarak günümüze kadar taşımıştır. Günümüzde Nevruz’u tanımayan yaşatmayan, uygulaması bulunmayan herhangi bir Türk devleti veya topluluğu yoktur.

Nevruz, toprağın, suyun, havanın değiştiği günün, yani cemrelerin bayramıdır. Tabiatın ısınmasını ifade eden Cemre denilen soyut bir kavramın birer ay aralıklı olarak önce havaya daha sonra suya ve en sonunda toprağa inmek suretiyle kışın o şiddetli etkisinden kurtulunduğu müjdesi verilmiş olunur. Tüm varlıkların kış uykusundan uyanmalarıyla baharın tüm canlılığı etrafa yayılır. Bu gün çok geniş bir coğrafyada kutlanan Nevruz Anadolu’nun çeşitli yerlerinde Nevruz, Navruz, Yenikün, Mart Dokuzu, İlkyaz Bayramı, Mesir Bayramı, Yeni Yıl, Yılbaşı, Yörük Bayramı, gibi adlarla da adlandırılır. Tük Cumhuriyetlerinde resmi bir halk bayramı olarak kabul edilir Nevruz. Her toplumun kutlamaları kendi kültür ve tarih ortamının eseridir.

Genelde Nevruz Bayramı’nın bir hazırlık dönemi vardır. Evlerin yıkık yerleri onarılır, boyanır. Evde genel bir bakım ve bahar temizliği yapılır. Çocuklar ve yetişkinler en güzel elbiselerini giyerler. Mezar ziyaretleri, Eş-dost, komşu akrabalara ve büyüklere ziyaretler yapılır. Dargınlar barışır, kucaklaşır, bugünde beraber yemek yenir. Yapılan yemekler konu komşuya, özellikle yoksullara dağıtılır. Kırlara çıkılarak, göl ve akarsu kenarlarında piknikler yapılır, törenler düzenlenir. Ağaç dikilir, çiçek ekilir, O gün ekilen tarlanın bol ürün vereceğine inanılır. Adak ağaçlarına dileklerde bulunularak bez parçaları bağlanır.

Oyunlar oynanır, ezgiler söylenir. Ateş üzerinden atlamak, niyet tutmak, fal bakmak, mâniler söylemek, uçurtmalar uçurmak, diğer mahallî eğlenceler arasında yer almaktadır. Yumurta boyamak, veya tokuşturmak, yeşil semeni hazırlanması, törenler çerçevesinde yarışmalar yapılması, at yarışları, kılıç sallama, yağlı güreş, horoz dövüşü gibi geleneksel müsabakalar gerçekleştirilmesi, yöresel halk oyunlarının oynanması orta oyunları gibi geleneksel tiyatro örneklerinin sahnelenmesi, lokma ve benzeri hamur işlerinin açık havada hem yapılıp hem dağıtılması, el sanatlarından örneklerin sergilenmesi gibi etkinlikler Türk dünyasının bölgesel ve aynı zamanda ortak uygulamalarıdır.

Nevruz bayramı bir dostluk, paylaşma, dayanışma bayramıdır. Mutluluk, bir arada yaşama arzusunu arttırmakta, toplumlarda birlik ve beraberlik duygu ve düşüncesini kuvvetlendirmekte, örf ve adetlerin uygulanmasına sergilenmesine, bir toplumda millet olma şuurunun şekillenmesine, güçlenmesine vesile olmaktadır.

Bilindiği üzere Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) tarafından her yıl geleneksel olarak büyük bir katılım ve coşkuyla kutlanan Türk dünyasının ortak bayramı Nevruz, bu yıl teşkilatımız, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara Valiliği, Ankara Büyükşehir Belediyesi, Avrasya Yazarlar Birliği işbirliği ile 18-31 Mart 2010 tarihleri arasında İstanbul, Ankara, İzmir, Afyon ve Kırşehir’de hazırlıkları sürdürülen kapsamlı bir program içeriğinde gerçekleştirilecektir. Söz konusu kutlamalar çerçevesinde bu yıl ilk kez uygulanacak ve üye ülkelerin bilim adamlarının katılımıyla gerçekleştirilecek olan "Uluslararası Nevruz Bilgi Şöleni” ayrıca etkinliklere bilimsel bir anlam da katacaktır.

Nevruz Bayramı kutlamaları kapsamında Türk Cumhuriyetlerinden gelen sanat guruplarının icralarından oluşan çeşitli gösteriler; ilk olarak 18 Mart Perşembe günü İstanbul Maltepe Üniversitesi’nde sahnelenecek olup, 20 Mart Cumartesi gününden itibaren Ankara’da gösterime devam edecektir. Ankara’da Anıtkabir ziyaretle başlayacak etkinlik, devlet ileri gelenlerine makam ziyaretleri akabinde Ankara Gençlik Parkı Kültür Merkezi, Avrasya Yazarlar Birliği’ndeki gösterilerle devam edecek, üniversite ve lise düzeyindeki okullarda, Alışveriş Merkezlerinde müzik konseri, halk dansları folklor gösterileri olarak sürdürülecektir.

Söz konusu etkinlikte, TÜRKSOY’a üye ülkelerden Azerbaycan "Göy-Göl” Müzik ve Dans Topluluğu, Kazakistan "Jorga” Dans Topluluğu, Kırgızistan Halk Müzik ve Dans Topluluğu, Türkiye Devlet Halk Dansları Topluluğu, Başkurdistan Yeşlek Halk Dansları Topluluğu, Gagavuz Yeri Düz-Ava Halk Dansları Topluluğu, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devlet Halk Dansları Topluluğu, Kırım-Tatar "Kaytarma” Müzik ve Dans Topluluğu, Tataristan Nordugan Halk Dansları Topluluğu, Bulgaristan Halk Müziği ve Dans Topluluğu gösterilerini sunacak, ayrıca Nevruz Şenliği akabinde Nevruz Yemeği İkramı yapılacaktır.

Bununla birlikte 2009 yılında UNESCO nezdinde "Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi”’ne dahil edilen Nevruz, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 21 Mart Uluslararası Nevruz Bayramı olarak resmen tanınmıştır. Nevruz Bayramının "2010-Uluslararası Kültürel Yakınlaşma Yılı” kapsamında Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı TÜRKSOY’un katkılarıyla ilk kez bu yıl Paris’te UNESCO Merkez Binası’nda ve Strazburg’ta Müzik ve Kongre Sarayı Schweitzer Salonu'nda kutlanacak olması, ortak kültürel yakınlaşmayı desteklemesi yanında Nevruz’un tanıtımı ve uluslararası boyutlara taşınması açısından da ayrı bir anlam teşkil edecektir.

Yaşadığı geniş coğrafyada doğa ve çevrenin uyanışının kutlandığı Nevruz Bayramı'nın Anadolu'da ve Türk kültürünün yayıldığı bölgelerde de son derece köklü ve zengin bir geçmişi vardır. Hiç şüphe yoktur ki, Nevruz/Yeni yıl bayramı Türk kültür öğelerinin en temel ve köklü parçalarında birisi olup, hakkında binlerce sayfa yazılacak kadar geniş ve engin bir konudur. Türk soylu halklar olarak bizler, Türk insanını birbirine kenetleyen, bağlayan, ortak geçmişini ve kültürünü yaşatan, Türklerin tarihte vazgeçilmez bayramı olan Nevruz gibi milli bayramlarımıza sahip çıkmanın, Türk milleti olarak birbirimize kenetlenmenin birlik ve beraberliğimizi sürdürmenin bu büyük ulusun varlığını yücelteceği inancındayız.

Türk dünyasında heyecanla ve sevinçle kutlanan, akraba topluluklarında yaşayan halklarımızın büyük bir bölümünde kültür ve gönül bağı oluşturan Nevruz Bayramlarının dostluk, barış ve sevgi getirmesi dileğiyle…..