Bütün bayramların dini ve milli bir inanıştan, o toplumu ilgilendiren ortak anılardan, geleneklerden, duygulardan ve doğa olaylarından kaynaklandığı bir gerçektir.Nevruz da bütün Türk toplulukları arasında Kamların dua ettikleri asırlar öncesinden günümüze dek değişik biçimlerde, ama aynı ruhla gelen bir bayramdır.Nevruz, çeşitli kültür çevrelerinde, farklı etnik topluluklarda ayrı bir özelliğe ve anlama sahip olmakla birlikte ve kültürler arasındaki iletişim sonucunda değişik toplumlarca benimsenmiştir.

Orta Asya’da yaşayan Türk halkları, Anadolu Türkleri ve İranlıların yılbaşı olarak kabul ettikleri güne Nevruz adı verilmiştir. Bu yeni gün anlamına gelmektedir. Nevruz: Farsçada "Nev” (yeni), Ruz (gün) sözcüklerinin birleşmesinden oluşmuştur.. Anlaşılan, o dönemde Türkler egemenlik kurdukları bu coğrafyada kendilerine bağımlı olan Fars ve Arap unsurlardan bazı sözcükleri alıp kullanmışlardır. Yine bazı bilim adamlarınca Nevruz İranlılara ve onların kültürlerine mal edilmek istense de, gerçek böyle değildir. Nevruz on iki hayvanlı Türk Takviminde görüldüğü üzere Türkler de çok eski tarihlerden beri bilinmekte ve törenlerde kullanılmaktadır. Çin kaynaklarından Kutadgu Bilig’e, Biruni’ye, Melikşah’ın Takviminden, Akkoyunlu Uzun Hasan Bey’in yasalarına değin gelen bir süreçte Nevruz ile ilgili belgeler bulunmaktadır. Yine bazı tarihi kaynaklara göre, Büyük Selçuklu devlet adamı Nizamül Mülk "Siyasetname" adlı yapıtında Nevruzun Türkler arasında yaygın olduğunu belirtir. 11. yüzyılda yaşamış olan İranlı düşünür Firdevs‘i İran-Turan savaşlarını anlatan ünlü yapıtı Şehname’de ilk kez Nevruz’dan haber verir. Oysa Araplara Türkçeyi öğretmek için ölümsüz yapıtı Divanü Lügati’t_Türk’ü 1074 yılında yazan Kaşgarlı Mahmut; bu yapıtında Türklerde yılın başlangıcının Nevruz olduğunu açıklar. Sivas hükümdarı Kadı Burhaneddin Ahmed, Safvi Türkmen Devletinin kurucusu Şah İsmail, Sultan 1. Ahmed ve Sultan 4. Murad, Türkiye Cumhuriyetinin Kurucusu Mustafa Kemal Atatürk Nevruz Bayramlarını ve eğlencelerini önemseyerek halkla birlikte kutlamalara katılırlar.

Gerçek şu ki, Kazak, Azeri, Özbek, Türkmen, Kırgız, Tatar, Uygur, Balkan ve Anadolu Türkleri Nevruz geleneğini günümüze değin yaşatırlar. Ayrıca Nevruz geleneğinin Türk halkları arasında sosyal, ekonomik, kültürel anlamda büyük etkilerinin olduğu da bilinir. Bu durumda Nevruz, Türk halkları arasında genellikle paylaşma, bölüşme, yardımlaşma, dayanışma, komşuluk ve dostluk bağlarının yenilenmesi ve güçlenmesi olarak anlamını bulur.

Doğa ile iç içe, kucak kucağa yaşayan, toprağa ”ana” diyen Türklerin Nevruz, dünya görüşlerine, yaşam biçimlerine yansır. Türklerin yaşadığı coğrafyanın batısından doğusuna, kuzeyinden güneyine değin doğanın çiçek çiçek açışı, toprağın uyanışı, yeniden dirilişi, canlıların kıpır kıpır oluşu baharın gelişini müjdeler. Türk halkları ve toplulukları da "Nevruz Bayramını” değişik eğlencelerle, yemeklerle gelenek ve göreneklerle kutlalar.

Şimdi birlikte bu kutlamalara bakalım: Kazaklar, Nevruz’da yaptıkları yemeğe "Navrız_Küje” adını verirler, Nevruz çorbası yaparlar. Bu yemekleri o gün komşularına dağıtırlar. Kırgızlarda aynı geleneği sürdürürler. Ayrıca "Auz Köcü” denilen kavut aşı da bu günün özel yemekleri arasında sayılır. Özbekistan’ın Semerkand, Buhara, Andıcan bölgelerinde Nevruz törenleri, Nevruzun ilk günü başlar. ”Seyil Eğlenceleri” düzenlenir. Bu ziyaretlerde verilen yemeklere "Aş” denir, bu bir nevi pilavdır, çay ve meyveler de sofralara konur.

Türkmenlerde Nevruz’dan üç gün önce temizlik yapılır, ünlü Türkmen çöreği hazırlanır. Yağlı börek hoko, pilav önemli Nevruz yemekleri arasındadır. Türkmenler Nevruzda ne denli çok yemek hazırlanırsa, yeni yılın o denli iyi geçeceğine inanırlar.

Azerbaycan’da ise Nevruz üç gün süren büyük törenlerle kutlanır. Temizlik yapılır, mezarlıklar ziyaret edilir, maniler söylenir, yemekler hazırlanır. Meyvelerle, şekerlerle sofralar donatılır ve komşulara dağıtılır. Ayrıca küsler barışır, nişanlı kızlara özel hediyeler alınır, çocuklara yeni bayramlıklar giydirilir, semeni hazırlanır.

Anadolu’nun belli bölgelerinde Nevruz gelenekleri asırlarca yaşatılır. Genellikle 22-23 Mart tarihlerinde Nevruz kutlanır. Yiyecekler, ölenlerin ruhlarına ulaşsın diye dilekte bulunulur, mezarlıklar ziyaret edilir, akşam da komşu ve akrabalarla yeme içme, sohbetleri sürdürülür, herkes güler yüzlü davranır, suçlar bağışlanır.

Sonuçta Nevruz, Orta Asya’da, Anadolu’da, Balkanlar’da, çeşitli kültür ortamlarında, farklı etnik topluluklarda doğanın canlanması, uyanması, insanların yeniden umutlanması, pırıl pırıl güneşin doğması, baharın gelmesi olarak algılanır, değerlendirilir.

TÜRKSOY ‘da 1995 yılından itibaren kutlanmakta olan Nevruz Bayramı bu senede "Türk Dünyası Nevruz Buluşması " adıyla kutlanacaktır. Kutlamalara TÜRKSOY üyesi ülkelerden sanat toplulukları davet edilmiştir. Bu bağlamda 15- 23 Mart tarihleri arasında çeşitli etkinlikler de bulunulacaktır. Semeni hazırlanması, yumurtaların boyanması, nevruz ateşinin yakılması, davetiyelerin gönderilmesi, Ankara'da yüksek öğrenimini sürdüren Üye ülkeler öğrencilerinin haberdar edilmesi çalışmaları devam etmektedir. Kazakistan Eski Kültür Bakanı ve TÜRKSOY Genel Müdürü Düsen Kasienov’un büyük önem verdiği "Nevruz Bayramı” hazırlıkları TÜRKSOY’da sürdürülmektedir.

Bugün artık Nevruz’un, en eski bayramlarımızdan birisi olduğu, insanları sosyal, kültürel, ekonomik anlamda bir birlerine yaklaştırdığı, aralarındaki dostluk ve kardeşlik bağlarını devamlı kıldığı, bir anlamda da bölge ve dünya barışına hizmet ettiği bilinen bir gerçektir.

TÜRK DÜNYASI NEVRUZ KUTLAMALARI PROGRAMI

15–25 Mart 2009

15 Mart -Pazar

Gurupların Atatürk Havalimanında Karşılanması.

Otele Yerleşim.

16 Mart-Pazartesi

Prova.

17 Mart- Salı

19.00 Maltepe Üniversitesinde Nevruz Gösterileri. Maltepe/İstanbul

20.00 Kokteyl.

18 Mart –Çarşamba

14.00-16.00 Marmara Üniversitesinde Gösteri. Göztepe Kampusu /İstanbul

18.30 Ankara’ya hareket.

24.00 Otele Yerleşim.

19 Mart– Perşembe

13.00-15.00 Sosyal Bilimler Lisesinde Gösteri. Ümitköy/Ankara

14.30-15.30 Azerbaycan Devlet Mahnı Tiyatrosu Dans Topluğu’nun Yüce Kolejinde Nevruz Gösterisi. Oran/Ankara

16-00-19-00 Gazi Üniversitesinde Gösteri. Müzik Konser Salonu Beşevler/Ankara

17.00-19.00 Çankaya Üniversitesinde Gösteri. 100. Yıl/Ankara

20.00 Konuklar Onuruna Akşam Yemeği. (Otelde)

20 Mart–Cuma

09.00 Anıtkabir’i ziyaret.

Nevruz kutlama ziyaretleri.

10.00 T.C. Milli Eğitim Bakanı Sayın Hüseyin ÇELİK’i Makamında Ziyaret.

11.00 TBMM Başkanı Sayın Köksal TOPTAN’ı Makamında Ziyaret.

14.00-16.00 Gazi Üniversitesi’nde Gösteri. İ.İ.B.F. 100. Yıl Konferans Salonu Beşevler/Ankara

16.00-19.00 7. Uluslar arası Nevruz Şöleni Hacettepe Üniversitesi M Salonu Sıhhiye/Ankara

21 Mart–Cumartesi

07.00 TRT Arı Stüdyosunda canlı yayına katılım. (seçilen gruplar)

09.30 T.C. Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Ertuğrul GÜNAY’ı Ziyaret.

10.00 ATATÜRK KÜLTÜR MERKEZİ’NDE NEVRUZ KUTLAMALARI

Hipodrum, Ulus/Ankara

• Saygı Duruşu ve İstiklal Marşı.

• Protokol Konuşmaları.

Araştırma ve Eğitim Genel Müdürü Mahmut EVKURAN

TÜRKSOY Teşkilatı Genel Müdürü Düsen KASEİNOV

T.C. Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Ertuğrul GÜNAY

T.C. Başbakanı Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN

(katılmaları halinde)

• TÜRKSOY Resim Sergisinin Açılışı.

• Ödül Töreni.

• Nevruz Ateşinin Yakılması.

• Dans ve Müzik Topluluklarının Gösterileri.

• Nevruz Pilavı ikramı.

15.00-17.00 MEB ŞURA SALONU TÜRK DÜNYASI NEVRUZ ŞENLİĞİ

• Nevruz Ateşinin Yakılması

• Saygı Duruşu ve İstiklal Marşı.

• Protokol Konuşmaları.

Gösteriler:

• Azerbaycan Devlet Mahnı Tiyatrosu Dans Topluğu

• Kazakistan, Kali Baycanov Karagandı Konser Birliği

"Akku” DansTopluluğu

• Kırgızistan: Tenir Too Müzik Topluluğu

• Türkmenistan Devlet Sanatçısı

• Özbekistan: Severa NAZAROVA

• Türkiye: Hacettepe Üniversitesi Halk Dansları Topluluğu

• Başkurdistan: Yurmatı Halk Dansları Topluluğu

• Gagavuz Yeri: Düzava Halk Dansları Topluluğu

• Hakas- Altay Etnik Müzik Topluluğu Han Tigir

• KKTC: Devlet Halk Dansları Topluluğu

• Tıva:Saylık Ommun (Solist)

• Kırım-Tatar Akademik Tiyatrosu Dans Topluluğu

• Tataristan Devlet Dans ve Müzik Topluluğu

Nevruz Köjesi İkramı

10.00-17.00 Alışveriş Merkezlerinde Nevruz Gösterileri.

(A CITY, ANKAMALL, ANTARES, ARMADA, CAREFOUR, CEPA, KARUM, OPTİMUM, PANORA)

22 Mart-Pazar

12.00 Gurupların İstanbul’a hareketi.

08.00 Kazak Gurubunun Niğde-Altay Köye Hareketi.

16.00-18.00 Kazakistan Kali Baycanov Konser Birliği "Akku” Dans Topluluğunun Niğde Kültür Merkezinde Nevruz Gösterisi.

23- Mart-Pazartesi

16.00 Kazak Gurubunun Salihli’ye Hareketi.

15.00-16.00 İstanbul Üniversitesinde Nevruz Gösteri.

24-Mart-Salı

20.00-22.00 Kazakistan Kali Baycanov Konser Birliği "Akku” Dans Topluluğunun Salihli Belediyesi Şehir Tiyatrosunda Nevruz Gösterisi.

15.00-17.00 Gagavuz Düz Ava Topluluğunun Afyon’da Gösterisi

Gurupların uğurlanması

25 Mart-Salı, Çarşamba